พระมหาธาตุนภเมทนีดล

ประวัติ

เมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๓๐ อันเป็นปีมิ่งมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๕ รอบ กองทัพอากาศได้ก่อสร้างพระมหาธาตุเจดีย์บนดอยอินทนนท์ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายและได้รับพระราชทานนามว่า “พระมหาธาตุนภเมทนีดล” อันมีความหมายว่า “พระเจดีย์บรรจุพระบรมธาตุที่ยิ่งใหญ่เพียงฟ้าจดดิน”

พระมหาธาตุนภเมทนีดล มีรูปแบบเป็นเจดีย์ทรงระฆังคว่ำ รูป ๘ เหลี่ยม ซึ่งหมายถึง มรรค ๘ คือ ความพากเพียรแสวงหาปรมัตถกรรมของพระพุทธเจ้า อันก้องกังสดาล พึงรับรู้กันทั่ว ปานประหนึ่ง เสียงระฆัง มีความสูง ๖๐ เมตร เพื่อเป็นนิมิตรหมายการสร้างเมื่อใพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงพระชนมพรรษาครบ ๖๐ พรรษาส่วนบนสุดเป็นรูปทรงยอดปลีทอง รองรับกลีบบัวบาน หมายถึง การตรัสรู้สู่ปรินิพพานนับว่าเป็นส่วนสำคัญ ซึ่งได้บรรจุพระบรมสารีริกธาตุภายใน ห้องโถงทรง ๘ เหลี่ยม เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางประทานพร แกะสลักด้วยหินแกรนิต พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามว่า “พระพุทธบรมศาสดานวมินทรมหาจักรีราชานุสรณ์สัฐิพรรษาสถาพรพิพัฒน์” มีความหมายว่า “พระพุทธเจ้าพระบรมศาสดา สร้างเป็นอนุสรณ์ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ แห่งพระมหาจักรีบรมราชวงศ์ พระชนมพรรษา ๖๐”

การตกแต่งพระมหาธาตุนภเมทนีดล คำนึงถึงความสวยงาม เพื่อสร้างศรัทธาให้เกิดขึ้นเมื่อแรกเห็น การประดับประดา แต่ละรายการล้วนมีคุณค่าทั้งทางสถาปัตยกรรมและศิลปกรรม เพื่อที่จะให้ปูชนียสถานสำคัญแห่งนี้ปรากฎเป็นเกียรติคุณชั่วกาลนาน

พระบรมสารีริกธาตุ ที่บรรจุภายในส่วนยอดพระมหาสถูปเจดีย์ หรือยอดปลี ซึ่งประดับด้วยกระเบื้องโมเสกแก้วสีทอง ซึ่งมีความหมายในส่วนองค์พระมหาสถูปเจดีย์ “ส่วนนิพพาน” นั้น กองทัพอากาศ ได้คำนึงถึงพระบรมสารีริกธาตุที่จะอัญเชิญมาบรรจุในส่วนสำคัญนี้เป็นอย่างยิ่ง ได้พิจารณาถึงประเทศที่ได้เก็บรักษามาแต่อดีตกาลเป็นสำคัญว่าจะมีทางใดที่จะขอแบ่งมอบมาประดิษฐานไว้ได้บ้าง ซึ่งได้มีการร่วมบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ที่ได้รับมาจากแหล่งต่างๆ ดังนี้
– พระบรมสารีริกธาตุส่วนพระราชทาน พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร

มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
– พระบรมธาตุส่วนของสมเด็จพระญาณสังวร
– พระบรมสารีริกธาตุที่ได้รับจากประเทศศรีลังกา

พระพุทธรูปหินแกรนิตที่ประดิษฐานภายในห้องโถงพระมหาธาตุฯ มีขนาดหน้าตัก ๖๐ นิ้ว สูง ๗.๓ ฟุต กองทัพอากาศสั่งจำหลักจากประเทศอินโดนีเซีย แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อว่า
“พระพุทธบรมศาสดา นวมินทรมหาจักรีราชานุสรณ์ สัฐิพรรษาสถาพรพิพัฒน์”
แปลได้ความว่า “พระพุทธเจ้าพระบรมศาสดา สร้างเป็นอนุสรณ์ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ พระชนมพรรษา ๖๐”